Karagöz’le Hacivat, milli bir hayâl oyunumuzun başlıca tipleridir. Bu oyun, deri veya mukavvadan biçilip boyanmış özel tipleri, bir beyaz perde üzerine, arkadan ışık vererek yansıtmak suretiyle oynatılır. Karagöz oyununun ilk defa, Bursa’da Şeyh Küşteri tarafından oynatıldığı söylenir. 15’inci yüzyıldan sonra halk arasında pek tutulan bir oyun, yakın tarihimize kadar, özellikle düğünlerin, ramazanların ve bayramların vazgeçilmez eğlencesi oldu.
Karagöz ve Hacivat, Türk halk kültürünün önemli figürleridir. Geleneksel Türk gölge oyunu tiyatrosunda yer alan Karagöz ve Hacivat, mizah ve eleştirel düşünceye dayalı hikayelerde karşımıza çıkarlar.
Karagöz, halkın sevdiği bir kukla karakteridir. Zeki, esprili ve açık sözlüdür. Halk arasında genellikle gölge oyununda gösterilir. Karagöz, cahil ve sert bir karakterdir, ancak yine de sempatik bir kişiliğe sahiptir.
Hacivat ise, Karagöz’ün arkadaşıdır. Hacivat, daha zeki, entelektüel ve ayrıntılara dikkat eden bir karakterdir. Genellikle Karagöz’ün aksine daha sessiz ve anlayışlıdır.
Karagöz ve Hacivat, genellikle mizah, hiciv ve sosyal eleştiri üzerine kurulu hikayelerde yer alırlar. Gölge oyununda, Karagöz ve Hacivat birbirleriyle şakalaşır, tartışır ve her biri kendi karakterlerinin özelliklerini yansıtırlar.