Kuklalar daima, seyircinin gözüne görünmeyen bir kuklacı tarafından oynatılırlar. Kuklaların bazıları, oynatıcının elini sokabileceği bir kılıf biçiminde yapılmışlardır. Böylece kuklacı elini hareket ettirerek kuklayı oynatır. Bazı kuklaların ise her yanı seyircilerin göremeyecekleri ipliklerle bağlıdır. Bu ipliklerin bir veya birkaçının çekilmesiyle oynatılırlar. Uzak Doğu ülkelerinde oynatılan geleneksel kuklalar ise, hareketli ve renkli silûetler biçimindedir. Bunlar, sapları aracılığıyla oynatılırlar.
Kukla oyunu, bir kuklanın bir oyuncu tarafından kontrol edildiği ve sahneye konulduğu bir tiyatro sanatıdır. Kuklalar, çeşitli malzemelerden yapılabileceği gibi genellikle ahşap, kumaş, kağıt, sünger gibi malzemeler kullanılır. Kuklanın nasıl oynandığı, kullanılan kukla türüne ve oyunun tarzına göre değişebilir. Ancak genel olarak kukla oyunu, aşağıdaki adımları içerir:
- Hazırlık: Oyuncu, kuklanın kontrolünü sağlamak için kuklanın arkasında durur ve kuklayı ipler, çubuklar, elle ya da bir eldiven gibi aracılarla kontrol eder. Oyuncu, kukla oyununu önceden planlamalı ve önceden belirlenmiş hareketleri uygulayabilmek için kuklayı tanımalıdır.
- Oyunun başlaması: Kukla oyunu başlamadan önce, seyirciler kukla tiyatrosunun etrafına otururlar ve perde açılır. Oyuncu, kuklayı sahneye çıkarır ve oyuna başlamak için kukla ile diyalog kurar.
- Kuklanın hareketleri: Kuklanın hareketleri, oyuncunun kontrolünde gerçekleşir. Kukla, oyuncunun çubukları ya da ipleri kullanarak başını çevirebilir, kollarını ve bacaklarını hareket ettirebilir, ağız hareketleri yapabilir, dans edebilir, zıplayabilir ve daha birçok hareket yapabilir.
- Oyunun devamı: Oyuncu, kuklanın hareketlerine göre oyunu ilerletir. Kukla, diğer kuklalarla diyalog kurabilir veya tek başına oynayabilir. Kukla oyunu, genellikle bir hikayenin anlatımı için kullanılır.
- Oyunun bitişi: Oyunun sonunda, oyuncu kuklayı sahneden çıkarır ve perde kapanır. Oyuncu, seyircilere teşekkür eder ve kukla tiyatrosu etkinliği sona erer.
Sonuç olarak, kukla oyunu, bir oyuncunun kuklayı kontrol ettiği ve sahneye konduğu bir tiyatro sanatıdır. Kuklalar, ahşap, kumaş, kağıt, sünger gibi malzemelerden yapılabileceği gibi, kullanılan kukla türüne ve oyunun tarzına göre farklılık gösterir.
