Milyonlarca yıl önce, dağların bu günkü yerlerinde, jeosenklinal veya yerineç adı verilen kalın tortu tabakalarının biriktiği geniş deniz çukurları vardı. Deniz dipleri yavaş yavaş çökerken, karışık yer olaylarına sahne oluyordu. Aynı zamanda, yer kabuğunun hareketleri muazzam basınçlar yaparak, tortu tabakalarının önce yavaş yavaş buruşmalarına, daha sonra kabarıp sivrilmelerine yol açıyordu. Bu arada billursal kayalar, aşınmalar sonunda meydana çıkıyorlardı.
Dağlar, yeryüzündeki kabuk hareketleri ve plaka sınırındaki çarpışmalar sonucu oluşan yüksek yer şekilleridir. Dağlar genellikle iki şekilde oluşur:
- Kıvrımlı Dağlar: Kıvrımlı dağlar, iki kıta levhasının birleştiği yerlerde meydana gelen büyük kuvvetler nedeniyle oluşur. Bu kuvvetler, kabuk tabakalarını birleştirerek büyük kıvrımlar oluşturur. Bu kıvrımların sıkıştığı yerlerde dağlar oluşur. Örneğin, Himalayalar, Alpler ve And Dağları kıvrımlı dağlardır.
- Volkanik Dağlar: Volkanik dağlar ise, volkanların patlaması sonucu oluşur. Volkanlar, magma, gaz ve diğer malzemelerin birikmesi sonucu yüksek basınç altında patlayarak lav, küller, gazlar ve diğer malzemelerin atmosfere fırlatılmasına neden olur. Bu malzemelerin birikmesi sonucu yüksek dağlar ve volkanik sıradağlar oluşur. Örneğin, Hawaii Adaları ve Japonya’nın Fuji Dağı volkanik dağlardır.
Dağlar ayrıca, erozyon ve diğer doğal süreçler sonucu zamanla aşınarak şekil değiştirirler. Bu süreçler, dağların yüksekliğini azaltırken, sıradağlar ve platolar gibi diğer yüksek yer şekillerinin oluşmasına da neden olabilir.
Dağların önemi, pek çok açıdan çok büyüktür. İklim sistemleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptirler, ayrıca dağlar doğal kaynakların çıkarılmasında ve turizmde önemli bir rol oynarlar. Dağlar, doğal güzellikleri, yükseklikleri ve yüksek dağlık bölgelerdeki farklı iklim koşulları nedeniyle insanlar için önemli bir cazibe merkezidir.
